फायटोस्टेरॉल हे नैसर्गिक वनस्पती संयुगे आहेत ज्यांनी अलिकडच्या वर्षांत वैद्यकीय क्षेत्रात जास्त लक्ष वेधले आहे. अनेक अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की फायटोस्टेरॉल्स कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करू शकतात आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्याचे रक्षण करू शकतात. हा लेख वैद्यकीय व्यावसायिक दृष्टीकोनातून वनस्पती स्टेरॉल्सचे सखोल विश्लेषण आणि स्पष्टीकरण प्रदान करेल.
फायटोस्टेरॉल्सच्या कृतीची यंत्रणा फायटोस्टेरॉल्स शरीरातील कोलेस्टेरॉलचे शोषण रोखून कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करतात.
कोलेस्टेरॉल हा लिपिड पदार्थ आहे. अतिरिक्त कोलेस्टेरॉल रक्तामध्ये जमा केले जाऊ शकते आणि एथेरोस्क्लेरोसिसचा आधार बनू शकतो. फायटोस्टेरॉल स्पर्धात्मकपणे कोलेस्टेरॉलला बांधतात आणि आतड्यांसंबंधी उपकला पेशींमध्ये शोषण्याची जागा व्यापतात, ज्यामुळे शोषलेल्या कोलेस्टेरॉलचे प्रमाण कमी होते आणि कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी होते.
फायटोस्टेरॉलसाठी क्लिनिकल रिसर्च पुरावा अनेक क्लिनिकल अभ्यासांनी कोलेस्टेरॉल कमी करण्यावर फायटोस्टेरॉलच्या महत्त्वपूर्ण प्रभावाची पुष्टी केली आहे. द लॅन्सेटमध्ये प्रकाशित मेटा-विश्लेषण अभ्यासात असे दिसून आले आहे की वनस्पती स्टिरॉल्स असलेले अन्न किंवा आहारातील पूरक आहार वापरल्याने एकूण कोलेस्टेरॉलची पातळी सुमारे 10% कमी होऊ शकते. याव्यतिरिक्त, इतर अनेक अभ्यासांमध्ये असे आढळून आले आहे की फायटोस्टेरॉलचा दीर्घकाळ वापर केल्याने एलडीएल कोलेस्ट्रॉल (खराब कोलेस्टेरॉल) आणि एकूण कोलेस्ट्रॉल ते एचडीएल कोलेस्ट्रॉल (चांगले कोलेस्ट्रॉल) यांचे प्रमाण कमी करण्यावर सकारात्मक परिणाम होतो.
हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्यावर फायटोस्टेरॉलचे परिणाम कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करणे ही हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग टाळण्यासाठी मुख्य धोरणांपैकी एक आहे. संशोधनात असे दिसून आले आहे की फायटोस्टेरॉलचे सेवन हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगाचा धोका कमी करू शकते. हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग हा आर्टिरिओस्क्लेरोसिसमुळे होणारा रोग आहे आणि वनस्पती स्टेरॉल्स, कोलेस्टेरॉल कमी करण्याच्या पद्धती म्हणून, धमनीच्या भिंतीवर कोलेस्टेरॉलचे संचय कमी करू शकतात, ज्यामुळे एथेरोस्क्लेरोसिसचा धोका कमी होतो आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्याचे संरक्षण होते.
फायटोस्टेरॉलची सुरक्षा आणि शिफारस केलेले डोस इंटरनॅशनल कौन्सिल फॉर फूड इन्फॉर्मेशन (कोडेक्स) च्या शिफारशींनुसार, प्रौढांसाठी वनस्पती स्टेरॉलचे दैनिक सेवन 2 ग्रॅमच्या आत नियंत्रित केले पाहिजे. याव्यतिरिक्त, फायटोस्टेरॉलचे सेवन अन्नाद्वारे मिळावे आणि आहारातील पूरक आहारांचा अति प्रमाणात वापर टाळावा. हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की गर्भवती महिला, स्तनपान करणारी महिला आणि पित्ताशयाचा आजार असलेल्या रुग्णांनी फायटोस्टेरॉल उत्पादने वापरण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
एक नैसर्गिक पदार्थ म्हणून, कोलेस्टेरॉल कमी करण्यात आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्याचे संरक्षण करण्यात फायटोस्टेरॉलची महत्त्वाची भूमिका आहे. कोलेस्टेरॉलचे शोषण रोखून, फायटोस्टेरॉल प्रभावीपणे कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करू शकतात आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगाचा धोका कमी करू शकतात.
पोस्ट वेळ: सप्टेंबर-14-2023
